.

8. IL COMBATTIMENTO DI TANCREDI E CLORINDA

.

Tancredi, che Clorinda un uomo stima,
vol ne l’armi provarla al paragone.
Va girando colei l’alpestre cima
ver altra porta, ove d’entrar dispone.
Segue egli impetuoso, onde assai prima
che giunga, in guisa avien che d’armi suone,
ch’ella si volge e grida: «O tu, che porte,
correndo sì?» Rispose: «E guerra e morte.»
«Guerra e morte avrai» disse, «io non rifiuto
darlati, se la cerchi, e ferma attendi.
Né vol Tancredi, ch’ebbe a piè veduto
il suo nemico, usar cavallo, e scende.
E impugna l’un l’altro il ferro acuto,
ed aguzza l’orgoglio e l’ira accende;
e vansi incontro a passi tardi e lenti
quai duo tori gelosi e d’ira ardenti.
Sinfonia
Notte, che nel profondo oscuro seno
chiudesti e ne l’oblio fatto sì grande,
degno d’un chiaro sol, degne d’un pieno
teatro opre sarian sì memorande.
Piaciati ch’indi il tragga e’n bel sereno
alle future età lo spieghi e mande.
Viva la fama lor; e tra lor gloria
splenda del fosco tuo l’alta memoria.
Non schivar, non parar, non pur ritrarsi
voglion costor, né qui destrezz’ha parte.
Non danno i colpi or finti or pieni or tardi:
toglie l’ombra e’l furor l’uso de l’arte.
Odi le spade orribilmente urtarsi
a mezzo il ferro, el piè d’orma non parte;
sempre il piè fermo e la man sempre in moto,
né scende taglio in van né ponta a voto.
L’onta irrita lo sdegno alla vendetta,
e la vendetta poi l’onta rinova;
onde sempre al ferir, sempre alla fretta
stimol novo s’aggiunge e piaga nova.
D’or in or più si mesce e più ristretta
si fa la pugna, e spada oprar non giova:
dansi co’ pomi, infelloniti e crudi,
cozzan con gli elmi insiem e con gli scudi.
Tre volte il cavalier la donna stringe
con le robuste braccia, ed altre tante
poi da quei nodi tenaci ella si scinge,
nodi di fier nemico e non d’amante.
Tornano al ferro, e l’un e l’altro il tinge
con molto sangue; e stanco ed anelante
e questi e quelli al fin pur si ritira,
e dopo lungo faticar respira.
L’un l’altro guarda, e del suo corpo esangue
su ’l pomo de la spada appoggia il peso.
Già de l’ultima stella il raggio langue
su’l primo albor ch’è in oriente acceso.
Vede Tancredi in maggior copia il sangue
del suo nemico, e in sé non tanto offeso.
Ne gode e insuperbisce. Oh nostra folle
mente ch’ogn’aura di fortuna estolle!
Misero, di che godi? oh quanto mesti
fiano i trionfi ed infelice il vanto!
Gli occhi tuoi pagheran, s’in vita resti,
di quel sangue ogni stilla un mar di pianto.
Così tacendo e rimirando, questi
sanguinosi guerrier cessaro alquanto.
Ruppe il silenzio alfin Tancredi e disse,
perch’il suo nome a l’un l’altro scoprisse:
«Nostra sventura è ben che qui s’impieghi
tanto valor, dove silenzio il copra.
Ma poi che sorte rea vien che ci nieghi
e lode e testimon degni de l’opra,
pregoti, se fra l’armi han loco i prieghi,
che ’l tuo nome e’l tuo stato a me tu scopra,
acciò ch’io sappia, o vinto o vincitore,
chi la mia morte o la mia vita onore.»
Rispose la feroce: «Indarno chiedi
quel c’ho per uso di non far palese.
Ma chiunque io mi sia, tu innanzi vedi
un di quei duo che la gran torre accese.»
Arse di sdegno a quel parlar Tancredi:
«E in mal punto il dicesti; [indi riprese]
e’l tuo dir e’l tacer di par m’alletta,
barbaro discortese alla vendetta.»
Torna l’ira nei cori e li trasporta,
benché deboli in guerra, fiera pugna,
u’è l’arte in bando u’è già la forza è morta,
ove in vece, d’entrambi il furor pugna!
Oh che sanguigna e spaziosa porta
fa l’una e l’altra spada ovunque giugna,
ne l’armi e ne le carni! e se la vita
non esce, sdegno tienla al petto unita.
Ma ecco omai l’ora fatal è giunta
che ’l viver di Clorinda al suo fin deve.
Spinge egli ferro nel bel sen di punta
che vi s’immerge e’l sangue avido beve;
e la veste, che d’or vago trapunta
le mammelle stringea tenera e lieve,
l’empie d’un caldo fiume. Ella già sente
morirsi, e’l piè le manca egro e languente.
Segue egli la vittoria, e la trafitta
vergine minacciando incalza e preme.
Ella, mentre cadea, la voce afflitta
movendo, disse le parole estreme;
parole ch’a lei novo spirto adita,
spirto di fé, di carità, di speme:
virtù ch’or Dio l’infonde, e se rubella
in vita fu, la volse in morte ancella.
«Amico, hai vinto: io ti perdon, perdona
tu ancora, al corpo no, che nulla pave,
a l’alma sì; deh! per lei prega, e dona
battesmo a me ch’ogni mia colpa lave.»
In queste voci languide risuona
un non so che di flebile e soave
ch’al cor gli scende ed ogni sdegno ammorza,
e gl’occhi a lagrimar gli invoglia e sforza.
Poco quindi lontan nel sen del monte
scaturia mormorando un picciol rio.
Egli v’accorse e l’elmo empié nel fonte,
e tornò mesto al grande uffizio e pio.
Tremar sentì la man, mentre la fronte
non conosciuta ancor sciolse e scoprio.
La vide e la conobbe, e restò senza
e voce e moto. Ahi vista! ahi conoscenza!
Non morì già, ché sue virtuti accolse
tutte in quel punto e in guardia al cor le mise,
e premendo il suo affanno a dar si volse
vita con l’acqua a chi co ’l ferro uccise.
Mentr’egli il suon de’ sacri detti sciolse,
colei di gioia trasmutossi e rise;
e in atto di morir lieta e vivace,
dir parea: «S’apre il ciel, io vado in pace».

 

.

DE STRIJD VAN TANCREDI EN CLORINDA

.

Tancredi, die Clorinda voor een man houdt,
wil haar uitdagen voor een duel.
Zij loopt ondertussen rond de rotsachtige bergtop
naar een poort, waar ze doorheen wil.
Hij snelt haar achterna, en lang voordat hij haar bereikt
is het gekletter van zijn harnas al te horen,
zodat ze zich omdraait en roept: "O jij die mij achtervolgt,
wat breng je mee? "Hij antwoordde:" Oorlog en dood. "
'Oorlog en dood zul je krijgen,' zei ze. "Ik zal je niet afwijzen,
als je daarop uit bent, en het zal je niet worden ontzegd. "
Tancredi, die zijn vijand te voet ziet,
wil vechten op gelijke voorwaarden en stijgt af.
Beiden nemen hun scherpgerande zwaarden,
hun trots laaide, hun furie vonkte;
met trage, afgemeten stappen naderen ze elkaar
zoals twee jaloerse stieren in woede ontstoken.
Sinfonia
Nacht, jij hebt toegestaan zo'n geweldige strijd
in de diepten van je donkere borst in vergetelheid te laten geraken,
gedenkwaardige daden die het verdienen door de zon te zijn verlicht,
en te worden herverteld in overvolle theaters.
Sta mij daarom toe om hen te verlichten,
en om dit verhaal door te geven aan toekomstige generaties.
Moge hun roem lang leven; en moge de nobele herinnering
van hun glorie schijnen uit uw duisternis.
Slagen afweren of ontwijken, of terugtrekken - zijn bewegingen
die niet aan hen zijn besteed, noch speelt finesse hier een rol.
Ze doen niet aan schijnbewegingen of bedriegen of vertragen,
duisternis en woede verhinderen het gebruik van vaardigheden.
Hoor het angstaanjagende gekletter van zwaard
tegen het zwaard, terwijl ze stand houden;
hun voeten zijn als steen, maar hun handen staan ​​nooit stil,
geen houw van het zwaard is ijdel, elke slag treft zijn doel.
Elk scheldwoord wakkert hun wraakzuchtige woede aan,
en verlangen naar wraak zorgt weer voor nieuwe scheldwoorden;
zo zetten steeds nieuwe driften en nieuwe wonden
hen ertoe aan om hun waanzinnige gevechten te continueren.
Nu en dan komen ze dicht bij elkaar en wordt
de strijd intiemer, waar geen ruimte is het zwaard te gebruiken:
ze slaan in plaats daarvan hard met de pommels,
en hun helmen en schilden knallen tegen elkaar.
Drie keer vat de ridder de dame vast
in zijn sterke armen en net zo vaak
breekt ze los uit zijn krachtige omhelzing -
dat van een vijand, niet van een minnaar.
Ze hervatten het zwaardgevecht en beiden vergieten
veel bloed; dan, moe en snakkend naar adem,
doen de twee strijders uiteindelijk een pas achteruit
en pauzeren even na hun lange beproeving.
Naar elkaar kijkend leunen ze uitgeput
op de pommels van hun zwaarden.
Het licht van de laatste ster vervaagt nu
in de eerste vlammen van de zonsopgang aan de oostelijke hemel.

[ . . . ]

De volledige tekst kunt u per email opvragen.
Klik hier voor de voorwaarden.